مقایسه و تحلیل ساختار روزنامه های ملانصرالدین و صوراسرافیل

چکیده           دو روزنامۀ طنزآمیز ملانصرالدین و صوراسرافیل از جمله روزنامه های تأثیرگذار دورۀ مشروطه به شمار می آیند که به سبب ویژگی های منحصربه فرد خود در تحول روزنامه نگاری و طنزپردازی در ایران تأثیر قابل ملاحظه ای بر جای نهادند. هم زمانی انتشار این دو روزنامه در بخشی از دوران حضور آنها در عرصۀ مطبوعات علاوه بر نقش تاریخی آنها در بیداری افکار و دگرگونی شیوۀ روزنامه نگاری، در همدیگر نیز مؤثر می افتاد و به ارتقای سطح و کیفیت مندرجات آنها یاری می رساند. این دو روزنامه که نخستین آنها به سردبیری جلیل محمدقلی زاده در قفقاز به چاپ می رسید و دومی به سردبیری علی اکبر دهخدا در تهران و سپس در اروپا طبع و نشر می شد، از حیث سبک روزنامه نگاری، بهره گیری از زبان طنز و کاریکاتور و استفاده از فرهنگ، زبان و ادبیات عامیانه شباهت های درخور توجهی با هم داشتند. در مقالۀ حاضر مقایسۀ ساختار و قالب این دو روزنامه به ویژه مقالات جلیل محمدقلی زاده و علی اکبر دهخدا وجوه مشابهت و تمایز و علل تأثیرگذاری آنها بررسی و تبیین شده است.